Promopuzzel
Postbus 9105
1180 MC Amstelveen
The Netherlands
Tel. +31(0)20 345 28 24
info@promopuzzel.nl

Informatie aanvraag folrmulier - contact
 
Legpuzzels vroeger en nu
 

Puzzels van landkaarten
Het spelen van spelletjes en het aan elkaar passen van stenen, scherven e.d. is ongetwijfeld al zo oud als de mensheid maar de geleerden zijn het er over eens dat de eerste echte legpuzzel omstreeks 1760 is gemaakt door John Spilsbury in Engeland.

Antieke legpuzzel, ca. 1760.

Deze Londonse landkaartenmaker plakte een landkaart op een dunne, hardhouten plank en zaagde langs de randen van de verschillende landen de puzzelstukken uit met een fijn lintzaagje.

Legpuzzel van de kaart van Europa uit 1766.

De legpuzzel was daarmee zowel geschikt als hulpmiddel om kinderen de kaart te leren kennen als om ze een aardige en onschadelijke tijdsbesteding te geven. Het idee werd door anderen overgenomen en tot ca. 1820 was de puzzel voornamelijk als educatief middel in gebruik.

Omstreeks 1880 werden puzzels gemaakt van het inmiddels uitgevonden triplex waarop gedrukt papier geplakt werd dat dan met een figuurzaag (met voetbediening zoals een trap naaimachine) werd uitgezaagd. De zaaglijntjes werden met potlood op de achterkant getekend en die kun je op antieke puzzels nog terugvinden.

Legpuzzel van een locomotief uit 1880.

Met het ontwikkelen van de stansmachines in de 20e eeuw, waarbij het karton met gebogen, scherpe stalen strippen in stukken wordt gesneden, kwamen de kartonnen puzzels in zwang. Hoewel men de kwaliteit van de kartonnen puzzelstukken veel slechter vond dan de oorspronkelijke houten stukjes, werd de kartonnen puzzel toch populair omdat er nu ook moeilijke puzzels met veel stukjes gemaakt konden worden. En de prijs van een kartonnen legpuzzel was ongeveer een kwart van die van een houten puzzel.

De eerste reclame puzzel werd in 1931 door Einson-Freeman in New York gemaakt als 'weggevertje' bij tandenborstels. In de crisistijd tussen 1930 en 1940 en in de tweede wereldoorlog was puzzelen een goedkope en leuke tijdsbesteding. Je kunt de puzzel eindeloos uit elkaar halen en opnieuw leggen. Er werden dan ook wekelijkse gezellige puzzelavondjes georganiseerd.

Reclame poster voor een Einson Freeman puzzel uit 1933.

Het leggen van een puzzel is nog steeds een ontspannende en rustgevende bezigheid die vele jonge maar ook oude mensen uren plezier verschaft. Alhoewel je je kunt afvragen of het leggen van de Guiness Book of Records puzzel van 24.000 stukjes (4,28 m x 1,56 m) misschien niet een klein beetje frustrerend kan worden.

informatieformulier